Satrancı Daha İyi bir Oyun Haline Nasıl Getirebiliriz?

[English]

Satrancın iki büyük sorunu olduğunu düşünüyorum. Birincisi, ikincisinden çok daha önemli.

1. Sorun: Ezberin Sağladığı Avantaj

Sorun: Hamle ezberleme, satrançta büyük bir avantaj sağlıyor. Daha önce karşılaşılmamış pozisyonlarda strateji geliştirme yeteneğinin, birçok pozisyonda en iyi hamleleri ezberlemekten çok daha değerli olduğunu düşünüyorum. Ezberin satrançta bir oyuncuya büyük avantajlar sağlamasını bu nedenle bir sorun olarak görüyorum. Sadece bir satranç açılışları kitabı okuyarak birçok insanı kolayca yenebilirsiniz. Bu, erken yapılan hataların telafi edilmesinin zor olmasının doğal bir sonucu.

Çözüm önerileri:

1. Karanlık Satranç: Bu bölümdeki üç öneri arasında en ilginç olanı bu. Tahtada görülemeyen kareler olduğu için bir açılış teorisi kitabı bir Karanlık Satranç maçında pek işe yaramaz. Ezberlenecek pek bir şey yok. Karanlık Satranç’ın standart satrancın aksine gerçek bir savaşa ne kadar benzediğine dikkatinizi çekerim. Savaşın sisi, gerçek savaşlarda da en çok öne çıkan kavramlardan biridir. Standart satrancı “iki makine arasındaki bir maç”, Karanlık Satranç’ı ise “iki insan arasındaki bir maç” olarak görüyorum.
2. Satranç960: Standart satrançta her maç aynı taş dizilimiyle başlar. Satranç960’ta ise 960 farklı başlangıç dizilimi olduğu için bir insanın tüm olası açılış hamlelerini ezberlemesi çok daha zor. Çifte Satranç960 diye bir varyantı var bunun, oyuncular birbirlerinden farklı başlangıç dizilimleriyle başlayabiliyor.
3. Oyuncuların taşlarını başlangıçta nereye yerleştireceklerini seçmelerine izin verilmesi: Bu fikrin uygulanması durumunda oyuncuların kendi taş dizilimlerine karar vermeden önce rakiplerinin taş dizilimlerini görmeleri engellenmeli. Aksi halde bir taraf gereksiz ve anlamsız bir avantaj elde edebilir. Taş dizilimleri için bazı kural önerileri: 1) Taşlar sadece ilk iki sıraya yerleştirilebilir (standart satrançta olduğu gibi), 2) ikinci sıra tamamen piyonlardan oluşabilir, 3) her dizilimin Satranç960’taki 960 dizilimden biri olması istenebilir.

2. Sorun: Estetik

Sorun: Rok, bir piyonun iki kare ilerlemesi ve geçerken alma (en passant) hamleleri ne estetik ne de doğal görünüyor. Bir taşın sadece bir tür hareket seçeneğine sahip olması bana daha doğal geliyor. Vikipedi’ye göre piyonların iki kare ilerleyebilmesi seçeneği, oyunları hızlandırmak için 13. ve 16. yüzyıllar arasında icat edilmiş. Demek ki ben estetiği maçların daha kısa sürmesine tercih ediyorum.

Çözüm önerileri:

1. Rok veya piyonların iki kare ilerleme hakkı olmadan (dolayısıyla geçerken alma da olmadan) satranç oynamayı deneyelim. Bu arada Karanlık Satranç gibi varyantlarda piyonların iki kare ilerlemesi oyunu daha hızlı yapmıyor olabilir.

Sonuç

Karanlık Satranç ve/veya Satranç960’ın standart satranç kadar popüler hale gelmesi, çok daha fazla insanın satranç oynamaktan keyif almaya başlamasını sağlayacaktır.

Not: DeepMind’ın alternatif satranç kuralları üzerine ilginç araştırmaları var. 16. sayfadaki 6. tabloya bir göz atın. AlphaZero’ya, kendi kendine oynadığı oyunlara bakarak bir sürü satranç varyantı için taş değerleri hesaplatmışlar.