Yönlendirilmiş Döngüsüz Çizgelerde Kaynak Paylaştırma

[English]
[Substack]

Üzerinde bir süredir düşündüğüm bir çizge algoritması hakkında geri bildirim arayışındayım.

Her soyağacını bir yönlendirilmiş döngüsüz çizge olarak düşünebiliriz. Bu algoritma acaba bir evrensel temel gelir (ETG) sisteminde kimin ne kadar para alacağını hesaplamada kullanılabilir mi? Bunlar karmaşık konular, uzmanlık alanım hiç değil, dolayısıyla hemen fikir sahibi olmamaya çalışıyorum. Bu algoritmanın evrensel temel gelirin neden olabileceğini tahmin ettiğim devlet düzeyindeki finansal sıkıntılara bir çözüm olabileceğini düşünüyorum. Yalnız birçok etik ve felsefi sorunlara neden olacağı kesin, dolayısıyla bir sürü insanla fikir alışverişi yapıp olası sonuçları daha iyi anlamaya çalışıyorum.

Bu algoritma hakkında birkaç not:

• Bu algoritma günümüz dünyası için pek gerekli olmayabilir ama gelecekte ETG ödemeleri yaygınlaşır ve (mesela otomasyondan dolayı) çok ciddi seviyelere ulaşırsa finansal bir krize girmemek için bu tip algoritmalara ihtiyaç duyulabilir.
• Standart (döngüsüz) bir aile ağacı olan bir çekirdek aileyi ele alalım. Algoritma ebeveynlerin ETG ödemelerini ebeveynler ve çocukları arasında paylaştırıyor. Bu çekirdek ailenin toplam ETG geliri sabit oluyor, çocuk sayısına bağımlı olmuyor. Ayrıca her çocuk ebeveynlerinden hep aynı miktar ETG’yi alıyor, yani hangi çocuğun kaç çocuğu olduğuna bakılmıyor.
• ETG’ye ayrılan bütçenin sabit kaldığını varsayarsak nüfus arttıkça birilerinin ETG geliri matematiksel olarak azalmak zorunda. Diyelim bütçe artabiliyor, o durumda da her türlü birinin bütçeden aldığı yüzde azalmak zorunda. Peki, bir çocuğun doğumu kimin ETG gelirini azaltmalı? Bu algoritma aslında tam da bu soru için kötünün iyisi ilkesine uyduğunu umduğum bir yöntem sunuyor. Birinin bir bebeğin doğumundan dolayı ETG gelirinin azalmasının sadece iki yolu var:
  1. Bebek ya o kişinin ya da torunlarından (sadece çocuğununun çocuğu değil, her derece) birinin. Bu durumda ETG ödemesinin azalması neden kabul edilebilir olabilir? Çünkü bebeğin doğumuna o kişi doğrudan veya dolaylı olarak neden olmuş demektir.
  2. Bebek o kişinin herhangi bir doğrudan atasının. Bu durumda ETG ödemesinin azalması neden kabul edilebilir olabilir? Çünkü o ata olmasaymış o kişi var olmazmış bile, dolayısıyla bir ETG’si olmasına da o ata doğrudan veya dolaylı olarak neden olmuş.
• Açık düğümler yaşayan, kapalı düğümler de ölmüş insanları temsil ediyor.
• Gruba sonradan katılan ve grubu kuranların torunu olmayan birine ne kadar ETG ödemesi yapmalı? Henüz tam yanıtlanmamış ama önemli bir soru bu.

P.S. “ETG geliri”, RAS sendromunun bir örneği!